Naar aanleiding van de presentaties rondom de subjectieve atlas werd mij duidelijk dat ook ik op korte termijn met participanten om tafel moest. De verwachting was dat ik daardoor stappen zou kunnen gaan zetten in mijn onderzoek,
“kan het visualiseren van de ziel van de boom, bijdrage aan een duurzamere omgang van hout van diezelfde boom?”.
Op woensdag 
6 juli 2016 sprak ik met Isabelle Wisse van Nederlands Hout over het bedrijf, de visie en over de eventuele combinatie met mijn onderzoek. Nederlands Hout is gevestigd in Haarlem en is sinds 2012 bezig met het verwerken van inlands hout. Dat betekent dat ze werken met hout wat in Nederland gegroeid heeft, en ook in Nederland gedroogd en gezaagd wordt. In eerste instantie wilden ze zich richten op alleen hout uit Haarlem maar daarvoor is de aanwas te klein. Daarom werken ze tegenwoordig ook samen met de gemeente Rotterdam. Omdat ze hun bomen aangeleverd krijgen vanuit de rooilijst vanuit die gemeentes is er goed te achterhalen waar de gerooide boom vandaan komt, hoe oud deze was en wat de reden tot kap was. De historie van de gerooide boom is voor mijn onderzoek weer erg interessant, omdat je op die manier het echte gezicht van de boom kunt weergeven.
“Door hun de verwerking van hun aangeleverde bomen zo regionaal mogelijk te houden kunnen ze een veel milieuvriendelijker houtproduct aanbieden dan andere aanbieders.” vertelde ze me.
Denk daarbij aan lokaal zagen in de houtmolen de Eenhoorn, een zagerij gedreven op windkracht. Het wateren van de stammen in de Zuider Buiten Spaarne, waardoor het hout om een natuurlijke manier veel stabieler wordt maar ook het winddrogen in de omgeving, zodat het hout duurzamer wordt.
Nederlands Hout is in tegenstelling tot andere soortgelijke bedrijven geen stichting. Zij moeten het dus volledig zelf doen, zonder landelijke subsidie. Nog een aspect wat voor mijn onderzoek interessant is, we kunnen wel duurzamer en willen maar wanneer er geen verdienmodel achter zit is heel de duurzaamheid, hoe ironisch ook, geen lang leven geschonken.
In het kader van mijn onderzoek had ik een aantal vragen voor Nederlands Hout gericht op duurzaamheid, de herkomst van het hout, de aanlevering en de afname.
Nederlands Hout werkt zo duurzaam mogelijk, gebruik makend van lokale bomen, zodat er minder uitlaatgassen door transport ontstaan, een zagerij op windkracht, lijm die biologisch afbreekbaar is wanneer een product toch niet meer zou voldoen. Het restmateriaal als zijnde zaagsel is een product voor de kleinveehouders, en wordt ook als zodanig verkocht. De takken waar geen plank of balk van te zagen is worden weer verkocht aan kunstenaars en andere liefhebbers. Op die manier proberen ze de gerooide boom een volledig nieuw leven te geven. Door dat te doen blijft de CO2 die is opgeslagen in een boom ook daadwerkelijk opgeslagen in de boom en komt het niet weer in onze atmosfeer terecht.
In eerste instantie werkte Nederlands Hout alleen samen met de gemeente Haarlem, via hen kregen ze de te rooien boom ter beschikking. Hierdoor weten ze bij Nederlands Hout waar hun hout vandaan komt. Voor de mensen die hout komen kopen bij Nederlands Hout is het ongeveer de helft die komt voor een stuk hout van een ‘bekende’ boom. Vaak zijn ze er via omwegen achter gekomen dat het hout door Nederlands Hout verwerkt wordt. Voor hen is de herkomst dan ook erg belangrijk. Voor de resterende klanten is het vaak van minder groot belang, maar wanneer de oorsprong vermeld wordt, wordt dat wel gezien als een meerwaarde.
Nederlands Hout is niet alleen een houtverwerker, maar het zijn ook meubelmakers. Ze werken in opdracht en zijn daarbij voornamelijk bezig met afbeelding uit de VT wonen na maken voor klanten die een tafel willen van een boom uit hun straat. Dat terwijl juist hun kracht zit in het kijken naar het hout en naar het gewenste product. Helaas is er op dat moment weer het financiële plaatje van de klant wat om de hoek komt kijken. Voor mijn onderzoek is het interessant om te kijken of we hier wat voor elkaar kunnen betekenen.
Is er een mogelijkheid om samen met de klanten, de meubelmakers en het verhaal achter de boom een product te maken wat recht doet aan alle partijen?
Het verhaal achter de boom, geeft de boom een ziel, een gezicht. In mijn eigen praktijk heb ik gemerkt dat hoe meer ik wist van het hout, hoe zorgvuldiger ik om ging met het hout. En dat verschilde tussen helemaal niets weten (een stukje vuren uit de praxis) tot het bekend zijn van rooileeftijd, rooiplek, verwerkingsplek, voorafgaand gebruik (een aantal eiken houten planken uit de Alpen van minimaal 400 jaar oud).
Zo met elkaar sprekend en kijkend wat we voor elkaar konden betekenen kwamen we op een 8-tal stadsiepen die begin oktober gerooid gaan worden in Haarlem. Er is veel protest vanuit de straat tegen de kap. Het zijn jonge bomen (35 jaar) en ze hebben een zeer groot aandeel in de sfeer van de straat. De mensen die in de straat wonen, wonen daar al lang en ze zijn gehecht aan de iepen. Een 8-tal iepen zijn toegewezen aan Nederlands Hout. Samen met Nederlands Hout ga ik kijken of we het verhaal achter de bomen kunnen gaan visualiseren, contact met de bewoners uit de straat maar ook met de gemeente Haarlem is dan noodzakelijk. We willen kijken of er een samenwerking kan plaatsvinden tussen Nederlands Hout en de bewoners om zo een product te ontwikkelen wat terug kan naar de straat of naar de bewoners.
Als ik me weer gerealiseerd had, hoeveel een gesprek als dit me zelfvertrouwen geeft en een boost om verder te gaan, dan had ik dat eerder ondernomen. De schroom om contact te zoeken is veel minder groot dan de opbrengst. Het was een erg fijn gesprek waarin ik mijn verhaal heb kunnen toetsen en mijn vragen gesteld heb, maar ook waar ik mijn kennis heb kunnen delen.
Ik kijk uit naar een samenwerking met Nederlands Hout en ga contact zoeken met de ambtenaar van de gemeente als ook met de molenaar/ meubelmaker waar Nederlands Hout mee samen werkt, om te inventariseren of we dit project de aandacht kunnen geven wat de Iepen en de buurtbewoners verdienen.
